Deneme Çevirisi: Çeviri Kalitesini Değerlendirmenin Yolları?

Deneme çevirisi genellikle dil hizmeti sağlayıcılarının standart çeviri süreçlerini izlemesine izin vermez ve sektördeki en iyi kalite uygulamalarını gerçekleştirememelerine yol açar. Bir çeviri müşterisi olarak bunu bilmeniz sizin için önemlidir ve alternatif bir yaklaşım edinmek yararınıza olacaktır. Bu alternatif yaklaşım size zaman kazandıracak, riskleri azaltacak ve daha iyi bir tedarikçi seçim süreci elde etmenizi sağlayacaktır.

Deneme çevirileri tüm kuralları nasıl yok sayar?

Gerçek bir projede tüm dil hizmeti sağlayıcıları müşterilerine en yüksek kaliteyi sunmak için bazı yollar izler. Deneme çevirilerinin çoğu dil hizmeti sağlayıcılarının bu yöntemlere bağlı kalmasını engeller. Bunun nedenleri:

Hedef dillerde terminolojiyi oluşturan bir terim listesi, özellikle medikal, hukuk gibi karmaşık teknik içerikli projelerde kaliteli çeviri elde etmenin temel taşlarından biridir. En iyi uygulama, hali hazırda varsa mevcut bir terim listesi kullanmak veya sıfırdan oluşturup çeviri işi başlatılmadan önce müşterinin onayına sunmak şeklinde olabilir. Deneme çevirileri için genellikle müşteriler kendi terim listesini sağlamamakta veya dil hizmeti sağlayıcısına kendilerine özel sıfırdan terim listesi oluşturmak için zaman tanımamaktadır.

Stil kılavuzları metnin tonu, terminolojinin kullanılışı, noktalama, cümle yapısı, tarih/saat/sayı formatları vb. unsurları belirler. Müşterinin yalnızca tek bir dil için bir stil kılavuzu olsa bile, bu kılavuz da diğer dillerde izlenecek kurallar için bir başlangıç noktasıdır. Dil hizmeti sağlayıcısı, mevcut stil kılavuzundan faydalanarak müşterinin çeviri hizmeti aldığı her dil için ayrı ayrı stil kılavuzu oluşturur veya oluşturulmasında müşteriye yardımcı olur. Stil kılavuzlarının neredeyse hiçbir zaman sunulmaması, deneme çevirileri açısından bir dezavantajdır.

Özellikle bir yazılım, donanım veya cihaz çevirisi yapılırken ürün eğitimi çevirmenler için büyük önem taşımaktadır. Dil hizmeti sağlayıcısından en yüksek kaliteli çevirileri alan firmalar, hizmet aldığı şirketin kaynaklarına yatırım yapan, bu kaynaklara olabildiğince fazla bilgilendirici kaynak sağlayan firmalardır. Deneme çevirilerinden önce herhangi bir bilgilendirme yapma konusunda ise firmalar adım atmamakta ısrarcıdır.

Normal bir çeviri sürecinde çevirmenler kaynak içeriği doğru anlayıp anlamadıklarından emin olmak için kaynak içeriği gönderen müşteriye soru sorarlar. Müşteriler; terimler, anlam, metnin amacı vb. öğeleri netleştirir ve çevirmenler hedef metni aldıkları geri bildirime göre yeniden düzenler ve yapılandırır. Deneme çevirisi sürecinde ise soru-cevap yok denecek kadar azdır. Bu nedenle çevirmenler tahminlerinin doğru olduğuna inanarak metni varsayımlar üzerinden değerlendirmek zorunda kalmaktadır.

Dil hizmeti sağlayıcıları, en yüksek kalitede çeviri hizmeti sunmak için belirli alanlarda uzmanlaşmış çevirmenlerle çalışmak zorundadır. Bu uzman kaynaklara talep yüksektir ve doğru kaynakların doğru müşterilerle çalıştığından emin olmak için planlamaları projenin çok öncesinde yapılır. Birçok çeviri hizmeti sağlayıcısı, uzmanlık alanına göre indekslenmiş geniş bir çevirmen veritabanına sahiptir. Deneme çevirisi süreçlerinde müşteriler, alanında uzman olan bu çevirmenlerin daima müsait olduğunu varsaymaktadır. Bu kaynaklar normal seyrinde olan diğer projelerden alınarak hızlı bir süreç yönetimi gerektiren deneme çevirilerine alınır ve bu durum, sürece dair tüm uygulamaların rayından çıkmasına yol açmaktadır. İlginç bir biçimde deneme çevirileri çoğunlukla belirli bir alanda uzman olan müşterilerden gelmektedir; yani içeriklerinin deneme çevirisi koşullarına uyarlanması epey zordur.

Müşteriler çevirilerin genellikle 1 veya 2 gün içerisinde tamamlanmasını talep eder. Bu süre, çeviri sürecinde uygulanması gereken tüm adımların hayata geçirilmesi için yeterli değildir. Genellikle ilk toplantılar ve diğer bilgi alışverişleriyle yukarıda bahsedilen çevirmenler ve müşteriler arasındaki soru-cevap süreci de atlanır. Deneme çevirileri için uygun hazırlık süresi verilmediğinde ve çevirilerin hemen teslim edilmesi istendiğinde doğru kaynakları çeviri sürecine dahil etmek neredeyse imkansızdır. Müşterisiyle yaptığı çalışmalar belirli bir düzeye ulaşan dil hizmeti sağlayıcısı, ilgili müşteriden çeviri talebi geldiğinde bu içerik için kaynaklarını hazır bulunduracaktır.

Çözüm nedir? Müşteriler, potansiyel çeviri hizmeti sağlayıcılarının kalitesini nasıl değerlendirebilir?

Öncelikle, müşterilerin deneme çevirisini neden istediği konusunda net olması gerekir.

• Deneme çevirisiyle dil hizmeti sağlayıcısının hızlı aksiyon alma becerisini test etmek mi istiyorsunuz?
• Müşteriyle iletişim kurma becerilerini ölçmek mi istiyorsunuz?
• Dil hizmeti sağlayıcısının süreçlerini nasıl yönettiği mi görmek istiyorsunuz?
• Elde edilen son metnin kalitesini değerlendirmek mi istiyorsunuz?

Bu amaçlarla elde edeceğiniz sonuçlardan hiçbirini yalnızca bir deneme çevirisi ile verimli bir şekilde değerlendiremezsiniz.

Önerilen yaklaşım ise:

Çeviri sağlayıcısının belirli bir alandaki kalitesini ölçmek için benzer işlerden örnekler isteyin.

• Müşteri, kendi alanında daha önceden çevrilmiş materyaller sağlayarak dil hizmeti sağlayıcısına bir yol haritası sunmuş olur ve böylece çalışmalarını gerçekçi bir şekilde inceleyip değerlendirebilir.

Proje yönetimi, kalite adımları ve proje metodolojisi/süreci gibi ayrıntıları sorun.

• Dil hizmeti sağlayıcınız tüm bu adımları başarıyla yürüttüğünü size kanıtlayabiliyor mu? Kendi süreçlerini istikrarlı bir biçimde takip ediyorlar mı?

Kafanızdaki başarı kriterleri konusunda net olun.

• Projenizde başarılı olmaları için dil hizmeti sağlayıcınızın kullanması gerektiğini düşündüğünüz kaynakları mutlaka sağlayarak projenizin amacını net bir şekilde anlamalarını sağlayın.

Proje yönetimi konusunda sorular yöneltin. Dil hizmeti sağlayıcısının proje yöneticisi kaliteyi nasıl kontrol ediyor?

• Dil hizmeti sağlayıcınızın çalışmasını daha sağlıklı değerlendirebilmek için yukarıda bahsettiğimiz kaynakları sunarak dil hizmeti sağlayıcınızla küçük bir gerçek proje yürütün. Bu sayede potansiyel dil hizmeti sağlayıcınız zaten çevrilmesini isteyeceğiniz bir materyali çevireceğinden deneme çevirisini incelemeniz için gereken ekstra süreyi ve maliyeti de ortadan kaldırmış olursunuz.

Son olarak dil hizmeti sağlayıcınızdan kalitelerini nasıl sağladıklarını ayrıntılı biçimde anlatmalarını isteyin. İyi bir dil hizmeti sağlayıcısı, en yüksek kalitede çeviri hizmeti almanızın size sağlayacağı faydaları rakamlarla sunabilecektir.